Hormon ve Üreme Sağlığı Testi

 

Hormon testinde, kan, idrar veya tükürük örnekleri kullanılır. Farklı hormon testlerinin görevi, vücudun farklı sistemlerinde görevli hormonların seviyelerinin ölçülmesine olanak tanımaktır. Özellikle üreme sağlığı, tiroid, adrenal bezler ve hipofiz bezi gibi hormon üretimi yapan organlarla ilgili bilgi sağlar. Yapılan hormon testi sayesinde, vücuttaki hormonların düzgün çalışıp çalışmadığı kontrol edilir. Testosteron, östrojen, kortizol, tiroid hormonları, estradiol ve progesteron gibi önemli hormonlar test edilen örneklerde yer alabilir. Yapılan hormon testleri genellikle kan örnekleri ile yapılsa da, tükürük örnekleri de belirli hormonların düzeylerini ölçmek için kullanılabilir.

​

Hormon ve Üreme Sağlığı Test Türleri Nelerdir?

Endokrin bezleri, hormonları üreten ve vücuda kimyasal sinyaller gönderen organlardır. Bu hormonlar, salgılandıktan sonra kan yoluyla tüm vücuda dağılır ve hedef hücrelere doğru yönelirler. Hormonlar, spesifik hücreler veya organlarla etkileşime girerek vücudun çeşitli fonksiyonlarını düzenlerler. Her hormonun kendine özgü bir hedefi ve fonksiyonu vardır. Örneğin, epifiz bezi melatonin üretir ve salgılar. Melatonin hormonunun yüksek seviyeleri, vücuda uykuya geçme zamanının geldiğini bildirir.

​

Tiroid Hormon Testi (TSH), tiroid bezinizin düzgün çalışıp çalışmadığını belirleyen bir testtir. Yüksek TSH seviyeleri, tiroidin az çalıştığını yani hipotiroidi durumunu gösterirken, düşük TSH seviyeleri tiroidin fazla çalıştığını yani hipertiroidi durumunu işaret eder. Tiroid az çalışıyorsa, hipofiz bezi tiroidi daha fazla hormon üretmesi için uyarırken, aşırı aktif bir tiroidde ise kandaki hormon seviyelerinin yükselmesi nedeniyle hipofiz bezinin TSH üretimi durur. TSH testi genellikle tiroid panelinin bir parçası olarak yapılır. Tiroid bozuklukları, guatr, tiroid nodülleri ve Hashimoto tiroiditi gibi rahatsızlıklar da TSH testi ile tespit edilebilir.

​

Hipotiroidi Belirtileri:

• Yorgunluk ve halsizlik

• Depresyon

• Kilo alma

• Soğuk hava intoleransı

• Kas ağrıları

• Cilt kuruluğu

• İnce ve kuru saçlar

• Yavaş kalp atışı

• Kabızlık

• Düzensiz adet döngüsü

​

Hipertiroidi Belirtileri:

• Kilo kaybı

• Sinirlilik

• Anksiyete

• Uykusuzluk

• Aşırı sıcak tolere edememe

• Ruh hali değişimleri

• Hızlı kalp atışı

• Bağırsak problemleri

​

Östrojen Testi Östrojen, kadınlarda adet düzensizliği, kadınların üreme organlarının gelişimi ve işleviyle ilgili kritik bir hormondur. Bu test, menopoz ve kısırlık tedavileri gibi durumlarda faydalıdır. Hamilelikte hormon seviyesi, östrojen seviyesi bebeğin sağlığı hakkında bilgi verebilir. Erkeklerde ise hormon fazlalığına veya jinekomasti (erkeklerde göğüs büyümesi) şüphesi durumlarında bu test yapılabilir. Östrojen testi, estron (E1), estradiol (E2) ve estriol (E3) gibi bileşenlerden birini ölçer.

​

Kadınlar için östrojen testi, şu durumlar için istenebilir:

• Menopoz sonrası anormal vajinal kanama

• Menopoz semptomları

• Tüp bebek tedavisi öncesi

• Hormon replasman tedavisi uygulananlar

​

Erkekler için östrojen testi, şunları tespit etmek için yapılabilir:

• Çocuklarda cinsel gelişimin gecikmesi

• Jinekomasti gibi vücutta feminen özellikler

​

Kortizol Testi Kortizol, adrenal bezlerden salgılanan ve vücudun stresle başa çıkmasına yardımcı olan bir hormondur. Kortizol testi, yüksek veya düşük kortizol seviyelerinin neden olduğu sağlık sorunlarını teşhis etmek için kullanılır. Cushing sendromu, Addison hastalığı gibi rahatsızlıklar bu testle tespit edilebilir.

​

Yüksek kortizol belirtileri:

• Açıklanamayan kilo artışı

• Boyun ve ense bölgesinde yağ birikimi

• Çocuklarda büyüme geriliği

• Düzensiz adet döngüsü

• Yüksek kan şekeri ve tansiyon

​

Düşük kortizol belirtileri:

• Yorgunluk

• Kas güçsüzlüğü

• İştah kaybı

• Kilo kaybı

• Karın ağrısı

​

Hipofiz Hormon Testleri Hipofiz bezi, vücudun çeşitli hormonlarını düzenler ve üretir. Bu test, hipofiz bezinin salgıladığı hormonların seviyelerini ölçer. İncelenen hormonlar şunlardır:

• TSH (Tiroid Uyarıcı Hormon)

• GH (Büyüme Hormonu)

• ACTH

• FSH

• PRL

• ADH

• LH

​

Hipofiz hormon testleri, hormon bozukluklarının tespiti için önemli bir araçtır.

​

Hormon ve Üreme Sağlığı Testi Kimler İçin Gereklidir?

Üreme problemleri yaşayan erkeklerde, uzman hekim tarafından detaylı bir öykü alındıktan ve fiziksel muayene yapıldıktan sonra sperm testi uygulanır. Bu test, infertilite yani kısırlık durumunun belirlenmesi ve üremeye engel olan faktörlerin araştırılması amacıyla spermiogram ile desteklenebilir. Tüp bebek tedavisi isteyen çiftler de bu testten geçirilir. Ayrıca varikosel, inmemiş testis gibi ürolojik sorunları olan, kemoterapi veya radyoterapi gibi sperm üretimini olumsuz etkileyen tedavi süreçlerinden geçen bireyler için de üreme potansiyelini değerlendirmek amacıyla sperm testi yapılabilir. Hipertansiyon, şeker hastalığı ve tiroit rahatsızlıkları olan kişilere de üreme sorunları yaşandığında semen analizi önerilir.

​

Hormon testi nedir ? Üreme sağlığı testleri, genellikle hangi durumlarla karşılaşan bireyler için gereklidir?

1. Üreme Sorunları Olan Çiftler: Eğer bir çift, düzenli cinsel ilişkiye rağmen bir yıl boyunca çocuk sahibi olamıyorsa, üreme sağlığı testleri önerilir. Bu testler, hem erkek hem de kadın için hormon seviyelerinin değerlendirilmesini içerir.

2. Adet Düzensizliği Olan Kadınlar: Genellikle adet döngüsü düzensiz, adetin aşırı ağrılı veya anormal şekilde uzun süren kadınlar, hormon seviyelerinin kontrol edilmesi amacıyla hormon test yaptırabilir.

3. Menopoz Belirtileri Gören Kadınlar: Sıcak basmaları, gece terlemeleri, vajinal kuruluk gibi menopoz belirtileri gösteren kadınlar, hormon testleri ile menopoz dönemi başlangıcını ve hormon seviyelerini takip ettirebilirler.

4. Hamile Kalmakta Zorluk Çeken Kadınlar: Kısırlık tedavisi görmek isteyen kadınlar için, hormon seviyelerinin doğru şekilde ölçülmesi önemlidir. Östrojen, progesteron, LH ve FSH gibi hormon testleri, tüp bebek tedavisi ve diğer üreme tedavileri için önemlidir.

5. Erkek Kısırlığı Olan Bireyler: Erkeklerde sperm sayısı, hareketliliği ve yapısındaki sorunlar nedeniyle kısırlık yaşanıyorsa, hormon testleri yapılabilir. Testosteron, prolaktin gibi hormon düzeylerinin ölçülmesi gerekebilir. Erkeklerde hormon testi bu nedenle önemlidir.

6. Aşırı Kilo veya Zayıflık Sorunu Olanlar: Hormon dengesizlikleri, vücut ağırlığına etki edebilir. Aşırı kilo alımı veya kaybı yaşayanlar, hormon dengesizlikleri nedeniyle bu durumu yaşıyor olabilir ve test yaptırmak faydalı olabilir.

7. Saç Dökülmesi veya Deri Problemleri Olanlar: Hormon seviyelerinin dengesizliği, saç dökülmesi, cilt problemleri ve sivilce gibi deri sorunlarına yol açabilir. Bu tür sorunlar yaşayanlar, hormon testlerini yaptırarak sebebini öğrenebilirler.

​

Hormon testi sonuçlarının ve üreme sağlığı testleri sonuçlarının, hem kadınlar hem de erkekler için önemli verileri vardır ve doğru tedavi yöntemlerinin belirlenmesinde yardımcı olur.

​

Hormon ve Üreme Sağlığı Testinde Hangi Değerlere Bakılır?

Hormon testinin ve üreme sağlığı testlerinin sonuçları , vücuttaki bir hormon düzeyinde ve üreme sistemindeki sağlıklı işleyişinin değerlendirilmesinde kritik öneme sahiptir. Vücuttaki hormon seviyelerini ölçmek, hem kadın hem de erkek üreme sağlığının detaylı bir şekilde incelenmesini sağlar ve olası sorunların erken teşhisine imkan tanır.

Kadınlarda hormon testi öncelikle FSH (Folikül Uyarıcı Hormon) ile başlar. Bu hormon testiyle birlikte, yumurtalık fonksiyonlarının değerlendirilmesinde ve menopoz durumunun belirlenmesinde önemli bir gösterge olarak kabul edilir. Normal değerleri menstrual döngünün gününe göre değişiklik gösterir ve genellikle 3-20 mIU/mL arasında seyreder. LH (Lüteinleştirici Hormon) ise ovülasyonu tetikleyen ve yumurtalık fonksiyonlarını değerlendiren bir diğer önemli hormondur.

​